زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

خواجه عبدالله عظیم‌آبادی تأیید هندوستانی




تَأْییدِ هِنْدوسْتانی، خواجه عبدالله عظیم‌آبادی، متخلص به تأیید، شاعر و نویسندۀ سده‌های ۱۲ و ۱۳ق/ ۱۸ و ۱۹م بود.


۱ - پیشینه


نسب وی به خواجۀ سمرقند، فردوسی می‌رسد.
[۱] عظیم‌آبادی، حسینقلی، تذکرۀ نشترعشق، ج۱، ص۳۰۱، به کوشش اصغر جانفدا، دوشنبه، ۱۹۸۱م.
تأیید در علوم ادبی و تاریخ‌نگاری مهارت داشت.
[۲] علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.


۲ - مناصب دولتی


نواب خان‌خانان بهادر مظفر جنگ او را به اتابکی نواب مؤتمن‌الملک بهادر، استاندار بنگال برگماشت. سپس نواب علی ابراهیم‌خان خلیل (د ۱۲۰۸ق) او را به بنارس دعوت کرد. تأیید هم ضمن مسافرت به آن دیار در تألیف تذکرۀ صحف ابراهیم با علی ابراهیم‌خان خلیل در انتخاب ابیات مشارکت کرد و بر این تذکره خطبه‌ای هم نوشت.
[۳] خلیل، علی ابراهیم، صحف ابراهیم، ج۱، ص۴۱، به کوشش عابد رضا بیدار، پتنه، کتابخانۀ خدابخش.
[۴] عظیم‌آبادی، حسینقلی، تذکرۀ نشترعشق، ج۱، ص۳۰۱، به کوشش اصغر جانفدا، دوشنبه، ۱۹۸۱م.
[۵] علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.
[۶] نوشاهی، عارف، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱، اسلام‌آباد، ۱۳۶۳ش.
[۷] منزوی، خطی مشترک، ج۵، ص۳۳۹.
تأیید منشی نواب علی ابراهیم‌خان نیز بوده است.

۳ - آثار وی


آقابزرگ
[۸] تهرانی، آقابزرگ، الذریعة، ج۹، ص۱۶۶.    
دیوانی به او نسبت می‌دهد، اما در منابع دیگر از این دیوان یاد نشده است. محمدعلی تمنا فرزند تأیید هندوستانی منشآتی را که پدرش از دیگران گردآوری کرده بود، با عنوان ریاض المنشآت در دو «روضه» تنظیم کرد. روضۀ اول آن شامل مکتوباتی است که از جانب نواب علی ابراهیم‌خان به امرا و شاه‌زادگان نوشته شده است. روضۀ دوم مراسلاتی است که نواب یاد شده خود به امرا و احباب نوشته است.
[۹] ج۳، ۱۷۰، Ashraf، M، Catalogue of Persian Manuscripts، Hyderabad، ۱۹۶۶.
[۱۰] نوشاهی، عارف، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱، اسلام‌آباد، ۱۳۶۳ش.
[۱۱] منزوی، خطی مشترک، ج۵، ص۳۳۹.


۴ - وفات


وی در ۱۲۰۶ق/۱۷۹۲م درگذشت.
[۱۲] علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.


۵ - فهرست منابع


(۱) تهرانی، آقابزرگ، الذریعة.
(۲) خلیل، علی ابراهیم، صحف ابراهیم، به کوشش عابد رضا بیدار، پتنه، کتابخانۀ خدابخش.
(۳) عظیم‌آبادی، حسینقلی، تذکرۀ نشترعشق، به کوشش اصغر جانفدا، دوشنبه، ۱۹۸۱م.
(۴) علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.
(۵) منزوی، خطی مشترک.
(۶) نوشاهی، عارف، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، اسلام‌آباد، ۱۳۶۳ش.
(۷) Ashraf، M، Catalogue of Persian Manuscripts، Hyderabad، ۱۹۶۶.

۶ - پانویس

 
۱. ↑ عظیم‌آبادی، حسینقلی، تذکرۀ نشترعشق، ج۱، ص۳۰۱، به کوشش اصغر جانفدا، دوشنبه، ۱۹۸۱م.
۲. ↑ علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.
۳. ↑ خلیل، علی ابراهیم، صحف ابراهیم، ج۱، ص۴۱، به کوشش عابد رضا بیدار، پتنه، کتابخانۀ خدابخش.
۴. ↑ عظیم‌آبادی، حسینقلی، تذکرۀ نشترعشق، ج۱، ص۳۰۱، به کوشش اصغر جانفدا، دوشنبه، ۱۹۸۱م.
۵. ↑ علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.
۶. ↑ نوشاهی، عارف، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱، اسلام‌آباد، ۱۳۶۳ش.
۷. ↑ منزوی، خطی مشترک، ج۵، ص۳۳۹.
۸. ↑ تهرانی، آقابزرگ، الذریعة، ج۹، ص۱۶۶.    
۹. ↑ ج۳، ۱۷۰، Ashraf، M، Catalogue of Persian Manuscripts، Hyderabad، ۱۹۶۶.
۱۰. ↑ نوشاهی، عارف، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج۱، ص۱۰۰-۱۰۱، اسلام‌آباد، ۱۳۶۳ش.
۱۱. ↑ منزوی، خطی مشترک، ج۵، ص۳۳۹.
۱۲. ↑ علی‌حسن‌خان، صبح گلشن، ج۱، ص۷۹، به کوشش محمدعبدالمجید، کلکته، ۱۲۹۵ق.


۷ - منبع


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «تَأْییدِ هِنْدوسْتانی»، شماره۵۷۳۸.    

رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.